Çene ağrısı; TME bozuklukları, bruksizm (diş gıcırdatma), travma, eklem disk kayması, stres ve romatizmal hastalıklardan kaynaklı olarak ortaya çıkar. Arkasındaki nedene bağlı olarak söz konusu soruna çene takılması da eşlik edebilir. Hastaların yaşadıkları ağrı ve takılma, doğru tedavi uygulanmadığı takdirde çok uzun süre devam eder. Üstelik bazı vakalarda ağrılar ve takılmalar giderek artar ve yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürür.
İnsan çenesi, alt (mandibula) ve üst (maksilla) olmak üzere iki bölümden oluşur. Bu bölümler arasındaki bağlantı, temporomandibular eklemle (TME) sağlanır. Söz konusu eklem sayesinde alt çene aşağı yukarı, sağa sola hareket eder. Geçmeyen çene ağrısı, büyük oranda ilgili eklemdeki sorunlardan kaynaklanır. Yazımızın devamında bu ağrının nedenlerine ilişkin detayları ve tedavi yöntemlerini bulabilirsiniz.
Geçmeyen Çene Ağrısı Nedir?
Çenede meydana gelen ağrıların önemli kısmı kaslardan ve ilgili bölgedeki diğer bileşenlerden meydana gelir. Oluşan basit ağrılar, kısa sürede kendiliğinde geçer ve bir tedavi gerektirmez. Geçmeyen ve uzun süre devam edenlerin arkasında ise TMJ (TME bozuklukları) gibi nedenler olur ve tedavi edilmediği sürece geçmez.
Çene Takılması Nedir?
Çene takılması, çene kilitlenmesi (trismus) olarak da bilinen durumdur. Çenenin hareketini kısıtlayan ilgili durum, bazen açılmasına imkan vermezken, bazen ise sınırlı miktarda açılmasına izin verir. Dolayısıyla takılma durumunda insanların yaşam kaliteleri ciddi anlamda düşer. Yemek yeme ve konuşma gibi fonksiyonlarda gerileme meydana gelir. Ayrıca çene kilitlenmesine ağrı da eşlik eder.
Takılmalar ani şekilde gerçekleşir ve büyük oranda kas spazmlarından kaynaklanır. Spazmlardan kaynaklı olan takılmalara ağrı da eşlik eder ve bunlar kısa sürede kendiliğinden veya basit tedavilerle geçer. İlgili durumun bir diğer nedeni ise eklem diskindeki bozulmalıdır. Bozulmanın durumuna göre tedavi için cerrahi tekniklere kadar farklı yöntemler gündeme gelir. Ciddi ağrı ve takılmalarda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkar:
- Çene hareketi (konuşma, yeme, esneme vb.) sırasında artan ağrı ve hassasiyet
- Çenenin hareketleri sırasında ses (klik, çıt, çat vb.) gelmesi
- Ağzın tam açılmaması veya tam olarak kapanmaması
- Yeme sırasında zorlanma
- Kulak bölgesinde basınç ve ağrı
- Sabahları çenenin genelinde yorgunluk hissi
Geçmeyen alt veya üst çene ağrısı için en önemli belirtiler bu şekildedir. Ancak ilgili belirtilerin farklı nedenlere bağlı olarak da ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır.
Çene Ağrısı Nedenleri
Geçmeyen çene ağrısı ve takılmasının arkasında farklı nedenler vardır. Söz konusu nedenlerden bazılarına dair detaylar aşağıdaki gibidir:
1 – Temporomandibular Eklem Bozuklukları (TMJ)
Ağrı, takılma ve kilitlenmelerin en yaygın nedeni, TME bozukluklarıdır. Çeneleri birbirine bağlayan ve hareket etmelerini sağlayan söz konusu eklemdeki disklerin yer değiştirmesi, artrit, kas spazmı ve enfeksiyon gibi hususlar, ağrı ve takılmalara yol açar.
Sorunun TME bozukluklarından kaynaklanması durumunda çenenin hareketi sırasında ağrı oluşur ve ses gelir. Ayrıca ağzın açılması veya kapanmasında belirgin bir sınırlılık söz konusu olur. Tüm bunlara kulak, boyun ve baş ağrısı eşlik edebilir.
2 – Bruksizm
Diş gıcırdatma, uyurken veya uyanıkken farkında olmadan, bilinçsiz bir şekilde dişleri sıkmaktır. Sürekli dişlerin sıkılması eklem ve kaslar üzerinde ciddi bir baskı oluşturur. Oluşan eklemin zarar görmesine ve kasların aşırı gerilmesine yol açabilir. Bahsedilenlerin sonucunda eklem ve kaslar görevini tam olarak yerine getiremez, takılmalar ve ağrılar ortaya çıkar.
3 – Travma
Çene alınan dış darbeler, eklem içi hasarlara ve kemiklerin kırılmasına ya da deforme olmasına neden olabilir. Bunlara bağlı olarak ağrı, takılma ve hareket kısıtlılığı oluşur. Travmanın şiddetine ve etkilenen bölgeye bağlı olarak yaşananlar kısa sürede geçebilir ve geçmeyen çene ağrısı ve takılmalar meydana gelebilir.
4 – Diş ve Ağız Sorunları
Çürükler, diş eti hastalıkları ve dişlerdeki çapraşıklıklar ağrıya yol açabilir. Özellikle çapraşıklıklar ve ortodontik sorunlar, çene eklemi ve kaslar üzerinde olumsuz etki meydana getirir. Söz konusu etkinin düzeyine bağlı olarak ağrıya takılma ve kilitlemelerin eşlik etmesi de söz konusu olabilir.
Bahsedilenlere ek olarak fibromiyalji, psikolojik çene ağrısı, stres, anksiyete gibi hususlar da ağrıya ve takılmalara yol açar Ayrıca tümörler, sistemik hastalıklar ve enfeksiyon gibi nadiren görülen nedenler de vardır. Tedavi planlaması için sorunun arkasındaki nedenin doğru olarak tespit edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Çene Ağrısı ve Takılması Tanı Yöntemleri
Çenedeki ağrı ve takılmaların tedavisi için öncelikle tanının konulması gerekir. Tanı, çene cerrahisi uzmanları tarafından konulur ve bu süreçte farklı yöntemlerden yararlanılır. Sürecin ilk aşamasında hasta hikayesinin alınması vardır. Ağrının ne zaman ve nasıl oluştuğu, öncesinde herhangi bir olay yaşanıp yaşanmadığının bilinmesi önemlidir. Ardından ise fizik muayeneye geçilir.
Fizik muayenede çenenin hareket açıklığına, eklem seslerine ve kas hassasiyetine bakılır. Ağrının hangi noktada olduğu ve nereleri etkilediği değerlendirilir. Yapılan fizik muayene bulguları, hasta şikayetleri ve öyküsü dikkate alınarak doktor tarafından röntgen, BT ve MR istenebilir.
Farklı görüntüleme tekniklerinden elde edilen bulgular, eklemin ve kasların durumunun net olarak ortaya konulmasını sağlar. Ayrıca yine hastaya göre psikolojik değerlendirme yapılır. Stres ve anksiyete kaynaklı problemlerin tespiti için söz konusu değerlendirme çok önemlidir.
Tüm bulgular bir araya getirilerek teşhis konulur. Deneyimli hekimler, uzmanlıklarını da kullanarak teşhisi kısa sürede ve başarılı şekilde koyar. Bu alanın en önemli isimlerinden olan ortognatik cerrahi alanındaki başarılarıyla dikkat çeken Prof. Dr. Celal Çandırlı, teşhis konusundaki başarısıyla dikkat çeker. Geçmeyen çene ağrısı ve takılmalarına dair detaylı bilgi almak için profesörle dilediğiniz zaman iletişime geçebilirsiniz.
Geçmeyen Çene Ağrısı ve Takılması Tedavi Yöntemleri
Tedaviler | Açıklamalar |
Medikal Tedaviler | Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve farklı ilaçlarla uygulanacak tedaviler, ağrıların yok olmasını sağlar. Ayrıca antidepresanlar da bu süreçte stres ve diğer psikolojik etkenlerin yok edilmesi için reçete edilebilir. |
Fizik Tedavi | Sıcak ve soğuk kompres, elektriksel uyarı terapisi, masaj ve çene egzersizleri gibi fizik tedavi yöntemleri, kasların güçlendirilmesi ve ağrıların azaltılmasında etkili sonuçlar verir. |
Gece Plağı | Split olarak da bilinen söz konusu plak, bruksizm kaynaklı çene ağrılarında etkili sonuç verir. |
Cerrahi Müdahale | İlaç tedavisinden ve egzersizlerden istenen sonucu alamayan hastalarda cerrahi yöntemler gündeme gelir. |
Sol veya sağ çene ağrısı için uygulanacak tedavi yöntemleri genel hatlarıyla bu şekildedir. Tedaviler, hastalara özel olarak planlanır. Ayrıca hastada üst veya alt çene ağrısı olması ve buna takılmaların eşlik edip etmediği konuları, tedavi planı öncesinde dikkate alınmaktadır.
Prof. Dr. Celal Çandırlı, çene ağrısı ve takılmaların cerrahi tedavileri konusunda ciddi bir deneyime sahiptir. Ortognatik cerrahi alanındaki deneyimi ile TME bozuklukları ameliyatını başarıyla gerçekleştirir. Geçmeyen çene ağrısı ve takılmalarının tedavisi hakkında daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Çene ağrısı ve çene ameliyatı konusunda sık sorulan sorular ve bunlara ilişkin detaylar aşağıda yer almaktadır.
1 – Sol Çene Ağrısı Neden Olur?
Sağ veya sol çene ağrısının en yaygın nedeni, TME bozukluklarıdır. Temporomandibular eklemdeki bozukluklara bağlı olarak ağrı meydana gelir. Ayrıca diş ve ağız sorunları, travmalar, tümörler ve enfeksiyonlar da ilgili ağrıya yol açabilir.
2 – Kalp Krizinde Çene Ağrısı Nasıl Olur?
Yansıyan ağrı olarak tanımlanan kalp krizindeki çene ağrısının temelinde, kalbe giden kan akışının kesilmesi ve o bölgedeki sinirlerin etkilenmesi vardır.
3 – Sol Çene Ağrısı Nasıl Geçer?
Ağrının arkasında yatan nedene bağlı olarak farklı tedavi yöntemleri vardır. TME bozuklukları için çene egzersizleri ve cerrahi yöntemler tercih edilir. Kas spazmları ve enfeksiyonlar içinse ilaç tedavileri öne çıkar. Bazen de sadece dinlenmek, ağrıların azalarak yok olmasını sağlar.
4 – Psikolojik Çene Ağrısı Kendiliğinden Geçer Mi?
Psikolojik ağrı, fiziksel olarak oluşması için neden bulunmayan ağrılardır. Arkasında yaşan psikolojik nedenlerin kalkması durumunda geçmesi mümkündür. Ancak psikolojik nedenlerin varlığını devam ettirmesi, ağrıların da sürmesine yol açar.
5 – Aynı Anda Kulak ve Çene Ağrısı Var, Hangi Doktora Gitmeliyim?
Çenede meydana gelen ağrı çoğu zaman kulağa da vurur. Bu durumda hastaların çene cerrahisi uzmanına gözükmesi gerekir.