Çene yüzün temel yapısını oluşturur, çiğneme ve konuşma gibi temel fonksiyonları yerine getirir. Diğer kemiklere göre farklı olarak hem hareketli hem de sabit kısımları bulunur. Bu kemik sadece konuşma ve yeme için değil yüz estetiği için de oldukça öneme sahiptir.
Çene ağrıları neden olur sorusunun yanıtı doktorunuz nedenini bulup uygulayacağı tedavi seçeneklerine göre değişir. Oldukça karmaşık eklem yapısı ile diğer kemiklerden ayrılan yüz kemiklerinde oluşacak travma, kırılma, çatlama gibi durumlarda işlevini yerine getirmesi zorlaşır. Bu yüzden eklem sorunlarında hekime başvurmak oldukça önemlidir.
Çene Nedir?
Çene kemiği yüzün alt kısmında yer almaktadır. Üst kısım maksilla alt kısım ise mandibula olarak adlandırılır. Alt kemik oldukça hareketlidir ve kaslar ya da bağ dokular ile üste bağlanmıştır. Üst kemik alta göre sabittir ve burada sinüs ve burun boşlukları yer almaktadır. Çiğneme fonksiyonları, konuşma ve sindirim sistemine katkısı oldukça yüksektir.
Alt kemik kulakların hemen ön kısmından başlar ve bu hareketlilik için oldukça önemlidir. Bu eklemde meydana gelecek olan herhangi bir rahatsızlık ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olacaktır. Üst kısımda ise kemikler sabit yanak, burun boşluğu ile bağlantılıdır. Bu yüzden bu yapı konuşma, estetik açıdan oldukça önemlidir.
Çene Yapısı Nasıldır?
Çene cerrahisi neden yapılır konusuna değinmeden önce yapısı nasıldır buna değinmek doğru olacaktır. Bu kemik iki ana bölüm ve bunların arasında yer alan bir eklemden meydana gelmektedir. Bu kemiğin yapısına dair tüm detaylar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
|
Kemik Bölümleri |
Açıklama |
|
Alt Kemik |
Mandibula olarak bilinen bu kemik oldukça hareketlidir. Çiğneme, ısırma vb. |
|
Üst Kemik |
Maksilla olarak bilinir, yüzün sabit kısmı olarak görülür ve hareketsizdir. |
|
Çene Eklemi |
TME alt kemik ile kafatasının birleştiği noktada yer almaktadır. |
|
Kaslar |
Yumuşak dokular, boyun kasları, tükürük bezleri bu kısmı oluşturur. |
Bu kemik yapısı hastalıkların ve bozukluk nedenlerinin anlaşılması için büyük öneme sahiptir. Bu gibi durumlarda mutlaka çene cerrahına başvurmalı gerekirse çene ameliyatı önerisini değerlendirilmelidir.
Çene Kemiği Bozuklukları Neden Meydana Gelir?
Bu eklemin bozuklukları bazı nedenlere bağlı olarak gelişebilmektedir. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülen bu bozukluklar genel olarak 20-40 yaşlar arasında ortaya çıkmaktadır. Tek taraflı çiğneme alışkanlığı, diş eksiklikleri, diş sıkma, eklem rahatsızlıkları, kemik erimesi gibi durumlar bu bozuklukları oluşturabilir.
Diğer nedenler ise aşağıdaki gibidir;
-
Fizyolojik olmayan diş kapanışı,
-
İltihaplı eklem romatizması,
-
Stres, depresyon,
-
Ortodontik bozukluklar,
-
Spor yaralanmaları,
-
Omuzların aşırı öne eğilmesi,
-
Sürekli kalem ısırmak, sakız çiğnemek vb.
Bu eklemde meydana gelen rahatsızlıklar genel olarak kendini ağrı ile gösterir. Yanak ve ağız kısmı bölgesinde hissedilen bu ağrılar çoğunlukla diş sıkma nedenli ortaya çıkmaktadır. Ağızda kayma, eklemden ses gelmesi, çiğnemenin bozulması yine sık gözlemlenen durumlar arasında yer almaktadır.
Kemik üzerinde farklı nedenlere bağlı olarak farklı hastalıklarda meydana gelebilir. Görülen hastalık genel sağlık ve ağız diş sağlığı üzerinde olumsuz etkiler oluşturduğu için günlük yaşamı etkileyebilir.
Mandibula Eklem Hastalıklarında Belirtiler Nelerdir?
Bunun yanı sıra ağız kilitlenmesi, ağız açılırken alt kısmın bir yana doğru kayması, ısırma koparma ve çiğneme fonksiyonlarında bozulma, alt üst dişlerin kapanmasında boşluk, dişlerde hassasiyet de bazı hastalarda eklem bölgesine göre belirti olarak ortaya çıkabilir.
Çene Eklem Hastalıkları Tanısı
Hastaların çoğuna tanı muayene ile konulur. Şiddetli ağrı ve ses duyulması ile doktora başvuran hastalarda tanı koymak daha kolay olmaktadır. Boyun, omuz kaslarının en önemlisi de çiğneme kaslarının gergin olup olmadığı kontrol edilir. Bununla birlikte dişlerde uyum bozukluğu var mı, diş hastalıkları mevcut mu diye de ortodontistler tarafından bakılması uygun olacaktır.
Gerekli görülürse ortodontik cerrahi hastaya önerilir. Gerekli durumlarda grafiler, MR yapılarak durum değerlendirilir. Enfeksiyon gibi bir durum söz konusu ise bunların yanı sıra kan tahlili de istenilerek hasta değerlendirilir.
Çene Eklem Hastalıklarında Tedavi
Yapılan tüm tedaviler hastanın ağrısını azaltmak, problemlerini düzeltmek ya da estetik görünüm için yapılabilir. Özellikle ağrıyı kesmek için ağrı kesiciler, kas gevşeticiler kullanılabilir. Fizik tedavi uygulamaları ise bu aşamada spazmı azaltmak, kan dolaşımını arttırarak ağrıyı azaltmak için oldukça etkili çözümler sunmaktadır. Teşhis sonrasında ameliyat önerilmiş ise uygun ve başarılı cerrah seçimi beklentileri karşılayacaktır. Prof. Dr. Celal Çandırlı bu alanda oldukça başarılı ve deneyimli bir isimdir.
Teşhis sonrasında ameliyat önerilmiş ise uygun ve başarılı cerrah seçimi beklentileri karşılayacaktır.
Yine ameliyat öncesinde kan tahlilleri, röntgen ve gerekli tüm izlenimler ile hastanın durumu detaylı değerlendirilmelidir. Cerrahi olarak yapılacak her işlem rahatsızlığın giderilmesini hedeflemektedir. Tüm cerrahi girişimlerde olduğu gibi bu işlemlerde de öncesi ve sonrası hakkında bilgilendirme yapılması önemlidir.
Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
Ameliyat için açılmış olan kesi yerleri 10 günde iyileşme gösterirken kemik ve ek uygulana tedaviler ile bu süre daha uzunda olabilmektedir. Genel olarak iyileşme hasta ortalamasına göre 6 hafta içerisinde olmaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Konu hakkında en sık sorulan sorular ve yanıtları aşağıdaki gibi yer almaktadır.
1- Çene Çıkması Kendiliğinden Geçer mi?
Bazen travma sonucu oluşan hafif çıkmalarda kendinden düzelme görülebilir. Fakat ciddi seyreden çıkmalarda ya da belirtileri yoğun gözlemlenen durumlarda bu mümkün olmayacaktır. Mutlaka doktor muayenesi ve tedavisi gerekmektedir. Birtakım egzersizler de çıkmadan sonra düzelmeye yardımcı olmak için kullanılabilir. Bu egzersizler oldukça etkili geri dönüşler almanız konusunda yardımcı olacaktır.
2- TMJ Nedir?
Bir çeşit eklem bozukluğu olan TMJ eklemi ve çevresinde ağrı ile ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra hareket kısıtlılığa da neden olabilir. Darbe almak, diş gıcırdatmak, aşınmalar nedenine bağlı olarak TMJ oluşabilir. Kulak çınlaması, boyunda ağrılar, baş dönmesi de yapabilen bu eklem bozukluğu ilaç ve fizik tedavi ile düzeltmek mümkün olmaktadır.
3- Çocuklarda Maksilla Kırığı Nasıl Anlaşılır?
Çocuklar yetişkinlere göre durumlarını anlatmakta daha çok zorluk çektikleri için travma, kaza ya da başka bir olay sonrası gözleminiz ile anlaşılabilir. Yemek yemede güçlük, morarma, ağrı gibi sorunlar gösteriyorsa vakit kaybetmeden doktora başvurmak doğru olacaktır. İyileşme süreci tedaviye göre 6 ile 8 hafta içerisinde gerçekleşmektedir.
4- Yansıyan Diş Ağrısı Nasıl Anlaşılır?
Kaynağından uzak bölgede hissedilen ağrılara yansıyan ağrılar denilmektedir. Bir dişin ağrısı iki önceki dişte ya da karşı tarafta bulunan bir dişte ortaya çıkabilir. Ama yansıyan diş ağrıları orta çeneyi geçmeyeceği için bu ağrıyı anlamak güç olmayacaktır.
