Çene eklemi ameliyatı, çene eklemi olarak bilinen temporomandibular eklemdeki (TME) bozuklukların tedavi edilmesi için uygulanan cerrahi işlemdir. İleri derece uzmanlık gerektiren bu cerrahi prosedür, tedavi sürecindeki son seçenek olarak kabul edilir. Öncesinde fizik tedavi, ortodonti tedavisi ve ilaç tedavileri gibi farklı yöntemler tercih edilir. Bunlardan sonuç alınamadığında TME ameliyatı gündeme gelir.
TME cerrahisi, son derece kapsamlı ve karmaşık bir süreçtir. Kendi içerisinde farklı yöntemler içerir. Bundan dolayı çene eklemi ameliyatı olacak hastaların bazı hususları cerrahi işlem öncesinde bilmesi gerekir. Yazının devamında, temporomandibular cerrahisi ile ilgili merak edilen detaylar yer almaktadır.
1 – Çene Eklemi Ameliyatı Nedir?
Çene cerrahisi uzmanları tarafından yapılan çene eklemi ameliyatı, temporomandibular eklemdeki bozuklukların giderilmesini hedefler. Şekil, yapı ve ilişki bozuklukları bu ameliyat ile giderilir. Cerrahi işlem, var olan yapıların düzeltilmesi ve iyileştirilmesi şeklindedir. Ancak eklemin işlevini tamamen kaybetmesi durumunda çene eklemi protezi kullanılır.
Yapılan cerrahi işlemin temel hedefi, TME bozukluklarının giderilmesidir. TME bozukları ise şu nedenlerden kaynaklı olarak oluşur:
- Uykuda veya uyanıkken diş sıkma ve gıcırdatma, eklemlerin fonksiyonlarında zaman içerisinde bozulmalara neden olur. Diş gıcırdatma, bruksizm olarak isimlendirilir.
- Dışarıdan gelen darbelere bağlı olarak TME yapısında bozukluklar meydana gelir.
- Çene eklemi hastalıkları, bir diğer önemli nedendir.
- Dişlerin yanlış hizalanması ve çene yapısındaki bozukluklar, eklem üzerindeki yükün dengesiz bir şekilde artmasına yol açar.
- Genetik faktörler nedeniyle bazı kişiler, söz konusu rahatsızlıklara daha yatkın olur.
Bunların haricinde stres ve sağlıksız beslenme gibi faktörler de dolaylı olarak bu rahatsızlığa yol açar.
2 – Hangi Durumlarda Çene Eklemi Ameliyatı Yapılır?
Çene eklemi ameliyatı, TME bozukluklarındaki son seçenektir. Bu seçenek öncesinde hastalara konservatif tedaviler uygulanır ve bunlardan sonuç alınmaması durumunda düzeltici çene cerrahisi devreye girer. Ameliyat seçeneğinin daha güçlü olduğu durumlar, aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Çene ekleminden kaynaklı olan üst veya alt çene geriliği
- Asimetrik şekil bozuklukları
- Kronik eklem ağrıları
- Kronik çene çıkması
- Alt ve üst çene arasındaki uyumsuzluk ve kapanış sorunları
- Çene kilitlenmesi
- Bu bölgede oluşan kist veya tümörler
- Travmaya bağlı olarak oluşan ciddi hasarlar
- Eklem diskinin kayması
Buradaki durumların tedavisi için en etkili yöntem TME cerrahisidir. Ancak cerrahi işlemin riskleri nedeniyle ilk olarak diğer yöntemler tercih edilir. Ayrıca bazı vakalarda ilk olarak ortodontik tedavilere başvurulur ve dişler istenen konuma geldiğinde eklem cerrahisi yöntemleri kullanılır.
3 – Çene Eklem Bozuklukları Belirtileri
Çene eklemi ameliyatına giden sürecin ilk işareti belirtilerdir. Temporomandibular eklemdeki bozukluklar, farklı belirtilere neden olur. Bozukluğun türü ve şiddetine göre ortaya çıkan semptomlar farklılaşır. Yaygın olarak görülen belirtilerden bazıları aşağıdaki gibidir:
- Çene eklemi bölgesinde ve kulaklara yakın noktalarda oluşan ağrı (Konuşma ve çiğneme sırasında şiddeti artar ve daha belirgin bir hale gelir)
- Çiğneme ve konuşmada zorlanma (Oluşan ağrıdan kaynaklı)
- Çeneyi tam açamama veya kapatamama
- Çene hareketleri sırasında gelen sesler
- Yüz ve baş bölgesinde ağrı
- Dişler artan hassasiyet
- Eklem bölgesinde şişlik
Bu belirtiler, TME’de sorun olduğuna dair işaretlerdir. Ancak her belirtinin, çene eklemi ameliyatı gerektiren bir rahatsızlıktan kaynaklanmayabileceği unutulmamalıdır.
4 – Çene Eklem Rahatsızlıkları Tedavi Yöntemleri
Fizik tedavi ile ilgili bölgedeki kaslar güçlendirilir. Böylece eklemlere binen yük azalır ve ortaya çıkan belirtilerin şiddetinde azalmalar meydana gelir. Ancak söz konusu yöntem, ilerleyen vakalarda istenen sonucu vermez.
Ortodontik tedavi, bir diğer seçenektir. Dişlerin yanlış hizalanmasından kaynaklanan eklem sorunlarında tercih edilir. 12-18 ay kadar uygulanan bu tedavi ile dişler istenen konumlara getirilir. Şikayetlerin devam etmesi durumunda cerrahi yöntem seçeneği değerlendirilir.
5 – Temporomandibular Eklem Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Ortognatik cerrahi kapsamında gerçekleştirilen çene eklemi ameliyatı, kendi içerisinde farklı türleri vardır. Bu prosedürlerden bazıları kapalı ameliyat yöntemi ile gerçekleştirilirken, bazılarında ise açık ameliyat yöntemleri kullanılır.
Hastalar, prosedürün kapsamına göre lokal veya genel anestezi altına alınır. Uygun noktalardan kesi açılarak, temporomandibular ekleme ulaşılır. Eklemdeki problemler cerrahi olarak giderilir ve sonrasında kesiler kapatılarak işlem tamamlanır.
İleri derece uzmanlık gerektiren bu ameliyatın başarısı ile doktor deneyimi arasında direkt ilişki vardır. İstenen sonucun alınabilmesi için deneyimli cerrahların tercih edilmesi gerekir. Ortognatik cerrahi alanında ciddi bir deneyimi ve bilgi birikimi olan Prof. Dr. Celal Çandırlı, bu alanın öne çıkan isimlerinden biridir. Çene eklemi ameliyatları ile ilgili daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
6 – Temporomandibular Eklem Cerrahisi Çeşitleri
Temporomandibular eklem cerrahisi kapsamında olan farklı prosedürler vardır. Bunlara ilişkin genel detaylar, aşağıda bulunan tabloda yer almaktadır:
| Prosedürler | Açıklama |
| Artrosentez | Çene eklemindeki iltihaplanma ve sıvı birikmesi durumunda tercih edilen bir tedavidir. İnce bir iğne ile ekleme steril sıvı enjekte edilir ve daha sonra geri çekilir. Böylece eklem, yıkanarak iltihaptan arındırılır. |
| Artroskopi | Küçük yapısal problemler için tercih edilen bir yöntemdir. Açılan küçük bir kesiden ekleme kamera gönderilir ve gelen görüntülere göre tedavi uygulanır. Bu yöntem, bazı durumlarda teşhis için de kullanılır. |
| Disktektomi | Eklem diskinin yeniden konumlandırılması veya tamamen çıkarılması gereken durumlarda gündeme gelir. İyileşme süresi, diğer prosedürlere kıyasla daha uzundur. |
| Total Eklem Protezi | Çene eklem protezi ameliyatı olarak da bilinir. Bu işlemle, çene eklemi yerine yapay bir eklem takılır. |
| Ankiloz Ameliyatı | Eklemin kilitlenmesi durumunda yapılır. Kemikleşmiş dokular ve yapışıklıklar ayrılır. |
| Kondilotomi | Eklemdeki çıkıntıların ve kondil problemlerinin giderilmesi için gerçekleştirilir. |
7 – Çene Eklemi Ameliyatı Riskleri
Çene eklemi ameliyatı, TME bozukluklarını giderme konusunda son derece başarılı bir tedavidir. Buna karşın bazı riskleri de vardır. Bu risklerden bazıları aşağıdaki gibidir:
- Anestezi kaynaklı komplikasyonlar
- Kanama
- Enfeksiyon
- Sinir hasarı
- Yara izi
- İlgili bölgede şişlik ve ödem
- Semptomların azalmaması
- Başarısız sonuçlar
- Çene kapanma sorunları
- Yutma, konuşma ve çiğneme problemleri
- Yüzde asimetri
- Ağız sağlığı ile ilgili olumsuzluklar
- Eklem sertliği
- Yineleyen sorunlar
Bu risklerin ortaya çıkma riski düşüktür. TME ameliyatı olanlar incelendiğinde, risklerin görüldüğü vaka sayısının çok az olduğu fark edilir.
8 – Çene Eklemi Ameliyatı İyileşme Süreci
Ameliyatın kapsamına bağlı olarak iyileşme süreci farklılık gösterir. Örneğin; artrosentez yönteminin uygulandığı hastalar çok kısa bir süre içinde günlük rutinlerine dönerler. Buna karşın total eklem protezi ameliyatı olanların normal yaşamlarına dönmeleri, haftalar sürer.
Çene eklemi ameliyatı sonrasında ilgili bölgede ağrı ve şişlik olur. Bunlar zaman içerisinde azalarak kaybolur. Bazı vakalarda ameliyat öncesinde ve sonrasında ortodonti tedavisine ihtiyaç duyulabilir.
9 – Çene Eklemi Ameliyatı Fiyatları
Çene Eklemi Ameliyatı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Çene eklemi ameliyatı ile ilgili sık sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Çene Eklemi Ameliyatı Olan Var mı?
Çene eklemindeki rahatsızlıkların tedavisi için ilk olarak cerrahi olmayan yöntemler tercih edilir. Bunlardan sonuç alınamadığında ise ameliyat seçeneğine başvurulur. Söz konusu ameliyatı olan çok sayıda hasta vardır.
2 – Çene Eklemi Ameliyatı Olanlar Memnun mu?
Bu prosedürden yararlanan hastaların önemli kısmı sonuçlardan memnundur. Cerrahi işlemle çenedeki hareket kısıtlılığı ve ağrı önemli ölçüde giderilir. Böylece hastaların yaşam kaliteleri artar.
3 – Kapalı Çene Eklem Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Kapalı yöntemde, açılan kesilerin birinden kamera gönderilir ve gelen görüntülere göre cerrahi işlemler yapılır. Kesilerin büyüklüğü çoğunlukla 5-10 mm arasındadır.
