Çiğneme kasları, ağız ve diş çevresindeki önemli yapılardan biridir. Bu kasların sağlam olmaması durumunda, çeşitli problemlerle karşı karşıya kalınmaktadır. Farklı nedenlerden ötürü hasar alabilen, zedelenen çiğneme kasları, sağlığına özen gösterilmesi gereken bölümlerden biridir. Hatta bazı durumlarda ağız ve çene bölgesinde oluşan problemler çene kaslarını olumsuz etkileyebileceği için çene kasları hasar almadan önce çene ameliyatı olmak gerekir.
Vücudun önemli bir parçası olan ve çeşitli işlevleri olan çene, hem estetik hem de sağlık açısından çok önemli bir organdır. Ağız ve çene bölgesinde oluşan problemler; dişleri, diş minesini, çene kaslarını ve diğer bölümleri olumsuz etkileyebilir. Çiğneme kasları da bu bölümler arasındadır. Bu nedenle çene ameliyatı gereken durumlar oluştuğunda çiğneme kasları hasar almadan ameliyat edilmesi gerekir.
Çiğneme Kasları Nedir?
Vücutta sayısız kas vardır. Ağız ve çene bölgesindeki kasların sayısı da bir hayli çoktur. Bu kasların her biri ayrı bir öneme sahiptir. Çünkü hepsinin farklı işlevleri vardır. Çiğneme kasları da bu kaslardan biridir. Çene eklemini hareket ettirerek çiğnemeyi sağlayan bu kaslar, 4 adettir. Çiğneme kasları, çene bölgesinde farklı konumlarda bulunan ve birbiriyle uyumlu bir şekilde çalışarak çiğneme işlevini yerine getiren kaslardır.
4 adet olan bu kasları şunlar oluşturur: Masseter kası, temporal kas, medial kas ve lateral pterygoid kas. Bu kaslar çiğneme sürecinde doğrudan rol oynayan ve çenenin yukarı kalkmasını, aşağı inmesini, öne çıkmasını ve geri çekilmesini sağlayan kaslardır. İşlevsel olarak bu kaslar, ağzı açmaktan sorumlu olan kaslara zıt yönde çalışmaktadır.
Çiğneme Kasları Ne İşe Yarar? İşlevleri Nelerdir?
Çene hareketi göründüğünden daha karmaşıktır. Çiğneme süreci esnasında yapılan tüm hareketler ve çenenin tüm yönlerdeki hareketleri, çiğneme kasları tarafından yerine getirilir. Dört çift çiğneme kası vardır. Bu kaslar birbiriyle uyumlu bir şekilde çalışarak çiğneme hareketlerini oluştururlar. Çiğneme kasları 4 tanedir: Masseter kas, temporal kas, medial ve lateral pterygoid kaslar.
Masseter ve temporal kaslar, yüzeysel yerleşimli olduğu için bu kasların hareketi çiğneme esnasında gözle görülebilir. Diğer iki çiğneme kası olan medial ve lateral pterygoid kasları, diğer kaslar kadar belirgin değildir. Çünkü mandibulanın iç tarafında bulunur. Bununla birlikte, pterigoid kaslar, alt çene hareketinin tam aralığını sağlamada ve temporomandibular eklemdeki eklem diskinin konumunun kontrolünü koordine etmede önemli bir rol oynar.
Çiğneme Kasları Sağlığı Nasıl Korunur?
Çiğneme kasları zorlandığında ve özensiz kullanıldığında çene kasılması ve çene eklemi rahatsızlığı gibi problemler meydana gelebilir. Diş bakımına ve sağlığına özen gösterilmediği gibi çene kaslarına da özen gösterilmezse çene kaslarında birtakım problemler oluşabilir. Çene kasları fazla zorlanmamalı, işlevi olmayan şeyleri yapmamalı ve hasar almasına izin verilmemelidir. Aksi halde çene kasılması ve sonraki evrede çene eklemi rahatsızlığıyla karşılaşılabilir.
Çene kaslarını zorlayan ve hasar verebilen durumlar şunlardır:
- Sakız çiğneme
- Stres
- Diş sıkma
- Diş gıcırdatma
- Diş eksiklikleri
- Çeneyi zorlayan işlemler
- Sert kabuklu şeyleri ağızla kırma
- Çene bölgesine alınan darbeler
- Uzun ve travmatik dental işlemler
- Postür bozuklukları
- Baş veya boyun bölgesini etkileyen sistematik rahatsızlıkları ya da tümörler
- Nörolojik ya da psikiyatrik sorunlar
- Kalem ısırma, tırnak yemek gibi alışkanlıklar
Ayrıca ağız ve diş sağlığında bir bozulma varsa bu bozulma, ağız ve çene bölgesinin diğer bileşenlerini de zamanla olumsuz etkileyebilir. Ağız ve diş için yapılması gereken bir operasyonun geciktirilmesi durumunda mevcut sorun devam ettiğinde bu, çiğneme kasları üzerinde de olumsuz etki bırakabilir. Bu nedenle çiğneme kasları hasar almadan çene ameliyatı olmak gerekir.
Çene Ameliyatı Nedir?
Çene ameliyatı, ağız ve çene bölgesinde meydana gelen çeşitli problemlerden dolayı yapılabilir ve bu ameliyatta yalnızca çenenin işlevini yerine getirebilmesi değil, estetik bir görünüme sahip olması da önemsenir. Bazen sadece estetik görünüm için de çene ameliyatına başvurulabilmektedir. Nitekim çene, yüz estetiğinde çok önemli bir yere sahiptir. Çenenin asimetrik olması, çıkık veya geride olması gibi durumlar estetik olarak hastayı rahatsız edebilmektedir.
Çene Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Çiğneme kasları hasar almaması için yapılması gereken çene ameliyatı, genellikle genel anestezi altında yapılmaktadır. Operasyonun detayları, hastanın durumuna ve öyküsüne göre değişkenlik göstermektedir. Her hastanın ihtiyaçlarına göre ona özel bir tedavi planı geliştirilmektedir. İşlemin kapsamı, probleme bağlı olarak değişmektedir. Ameliyatın süresi ve uygulama biçimi de yine buna göre farklılık göstermektedir. Ortognatik cerrahi işlemindeki temel aşamalar ise şunlardır:
| Hazırlık Aşaması | Ameliyat öncesinde hastanın diş yapısı ve çene durumu ortodontik tedavi ile düzeltilir. Çene yapısının daha net bir şekilde görülmesi için röntgen ve 3D görüntüleme teknikleri kullanılır. |
| Cerrahi Müdahale | Alt çene ameliyatı sırasında alt çene kemiği uygun şekilde kesilip doğru konumlandırılır ve sabitlenir. Üst çene ameliyatı içinse üst çene kemiği kesilir ve gerekirse öne ya da geriye doğru kaydırılır. Uzun çene ameliyatı durumunda ise çene uzunluğunu kısaltmak için gerekli cerrahi müdahale yapılır. |
| İyileşme Süreci | Operasyon sonrası hastalar bir süre hastanede gözlem altında tutulur. Genelikle şişlik ve hafif ağrılar olabilir, bunlar da zamanla birlikte azalma gösterir. Tam iyileşme süreci genellikle birkaç ayda görülür. |
Çene Ameliyatının Faydaları Nelerdir?
Çene ameliyatı, çeşitli nedenlerden ötürü yapılabilmektedir ve birçok faydası vardır. Ağız ve çene bölgesinde meydana gelen problemler diğer problemleri de doğurabileceğinden bunlar acilen giderilmelidir. Çiğneme kasları hasar almadan çene ameliyatı olunmasında fayda vardır.
Çene ameliyatında sadece çenenin işlevini yerine getirebilmesi önemsenmez. Aynı zamanda estetik görünüm de dikkate alınır. Zira estetik görünüm de sağlığın önemli bir parçasıdır. Hastalar güzel ve simetrik bir yüz görünümüne sahip olmak ister. Bunda çene görünümü de ciddi rol oynar. Çene ameliyatlarında hem çenenin işlevini yerine getirebilmesi hem de estetik bir görünüme kavuşması amaçlanır. Çene cerrahisi, ağız ve çene bölgesinin sağlığının korunmasında çok önemli bir yere sahiptir. Bu operasyonun faydaları şu şekilde sayılabilir:
| Çene Ameliyatının Faydaları | Açıklaması |
| Estetik Görünümün İyileşmesi | Çene estetiği sayesinde yüz hatları daha dengeli ve simetrik hale gelir. Özellikle asimetrik ya da öne çıkan çene yapısı, daha doğal bir görünüm kazanır. |
| Fonksiyonel İyileşme | Çene yapısındaki bozukluklar; çiğneme, konuşma ve solunum gibi temel fonksiyonları zorlaştırabilir. Ameliyat ile bu sorunlar düzeltilebilir, böylece günlük yaşam daha rahat hale gelir. |
| Kendine Güven Artışı | Görünümdeki iyileşme, birçok hasta için özgüvenin artmasına neden olabilir. Kişiler, estetik açıdan hoşnut oldukları yeni çene yapıları ile daha rahat hissedebilirler. |
| Uzun Vadeli Sağlık Faydaları | Çene yapısındaki düzelmeler, eklem sorunlarını ve baş ağrılarını da azaltabilir. Ayrıca alt çenenin yanlış konumlanması nedeniyle gelişen diş problemleri, çene ameliyatı ile giderilebilir.
Çene ameliyatı sonrası değişim sadece dış görünümü değil, kişinin yaşam kalitesini de önemli ölçüde artırabilir. |
Çiğneme Kasları Hasar Almadan Çene Ameliyatı Olun!
Ağız, diş ve çene bölgesinde oluşan problemler bazen doğrudan bazense dolaylı olarak çiğneme kasları üzerinde olumsuz etki bırakabilir. Bu etkiler kimi zaman ilk etapta ortaya çıkabilir kimi zamansa hemen ortaya çıkmasa bile zaman ilerledikçe oluşabilir. Ağız ve çene bölgesindeki problemler, tedavi edilmediği sürece başka problemleri doğurabileceğinden bir an önce tedavi olunması gerekir. Bu durum çiğneme kasları için de geçerlidir. Çene ameliyatı gereken durumlarda operasyonun ertelenmesi çiğneme ve çene kaslarını olumsuz etkileyebilir.
Çene Ameliyatı Kimler İçin Uygundur?
Çenesi hakkında estetik kaygılar duyan (asimetrik çene, çıkık veya geride çene) kişiler, çene ve ağız bölgesinde çeşitli problemler yaşayan hastalar çene cerrahisine başvurmaktadır. Celal Çandırlı Diş Kliniği, hastaların ihtiyacına göre bir tedavi planlamakta ve gerçekleştirmektedir. Şu durumlarda çene ameliyatı gerekebilmektedir:
- Belirgin Çene Asimetrisi
- Çiğneme ve Yutma Sorunları
- Çene Ekleminde Ağrı ve Fonksiyon Bozuklukları
- Nefes Alma Zorlukları
- Konuşma Problemleri
- Diş Teli Tedavisinin Yetersiz Kalması
Çene Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
İyileşme süreci ilerledikçe çene kasları yeniden adaptasyon gerçekleştirir ve hasta olağan yaşantısına dönebilir. Belirli periyodlarla doktor kontrolleri de sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesini sağlar. Çene ameliyatı sabırlı bir iyileşme süreci gerektirse de sonuçlar estetik ve fonksiyonel açıdan önemli bir fark yaratır.
Çene Ameliyatının Riskleri ve Komplikasyonları
Her cerrahi işlemde olduğu gibi çene ameliyatı işleminde de bazı olası riskler söz konusudur. Enfeksiyon, kanama ve iyileşme bu problemler arasındadır. Bunun yanı sıra çene kırığı ameliyatı riskleri çene kemiklerinin uyumsuzluğu veya plakaların kayması gibi durumları içerir.
Başarısız çene ameliyatı ise çene kemiğinin doğru iyileşmemesi ya da beklenen estetik ve işlevsel sonuçların elde edilememesi durumudur. Riskler; cerrahın deneyimi, hastanın iyileşme kapasitesi ve iyileşme süreciyle alakalıdır.
Fakat Prof. Dr. Celal Çandırlı gibi uzman ellerde gerçekleştirilen ameliyatlar bu riskleri azaltır ve başarılı sonuçlar elde edilir.
Sık Sorulan Sorular
Çiğneme kasları ile alakalı sıkça sorulan sorular şu şekilde:
Çiğneme Kasları Nelerdir?
Çene eklemini hareket ettirerek çiğnemeyi sağlayan çiğneme kasları, 4 adettir. Çiğneme kasları, çene bölgesinde farklı konumlarda bulunan ve birbiriyle uyumlu bir şekilde çalışarak çiğneme işlevini yerine getiren kaslardır.
4 adet olan bu kasları şunlar oluşturur: Masseter kası, temporal kas, medial kas ve lateral pterygoid kas. Bu kaslar çiğneme sürecinde doğrudan rol oynayan ve çenenin yukarı kalkmasını, aşağı inmesini, öne çıkmasını ve geri çekilmesini sağlayan kaslardır. İşlevsel olarak bu kaslar, ağzı açmaktan sorumlu olan kaslara zıt yönde çalışmaktadır.
Çiğneme Kasları Nasıl Güçlendirilir?
Genel olarak, çene kaslarınızı geliştirmenin iki ana yolu vardır. Bunlardan ilki diyet, ikincisi ise egzersizdir.
