Çene ankiloz nedir sorusunun yanıtı; kondil kırıkları, eklem yapısının bozulmasına yol açacak travma, tümörler veya daha farklı nedenlerden dolayı çene ekleminin hareket edemez duruma gelmesi, şeklindedir. Ankiloz, ilk süreçte kıkırdak yapısında meydana gelir ve çene eklem hareketlerini sınırlar. Tedavi edilmediğinde kemikte ankiloz oluşur ve çene eklemi tamamen kilitlenir.
Bilindiği gibi konuşma, çiğneme gibi fonksiyonlar, alt çenenin hareketi sayesinde gerçekleşir. Alt çene ise temporomandibular eklem (TME) ile hareket eder. İşte bu eklemde yaşanacak sorunlara bağlı olarak çenenin hareketsiz kalması veya hareketinin önemli ölçüde sınırlanması, çene ankiloz nedir sorusunun yanıtıdır. Yazının devamında çene ankiloz nedir sorusunun yanıtını ve konuya ilişkin diğer detayları bulabilirsiniz.
Çene Ankiloz Nedir?
Çene ankiloz, çene eklemindeki hareketin kısmen veya tamamen durmasına neden olan bir rahatsızlıktır. Çene ekleminde meydana gelen kemikleşme, yapışıklık ve fibroz dokuların normal olmayan şekilde büyümesine bağlı olarak meydana gelir. Kişinin ağız açıklığını önemli derecede etkileyen bu rahatsızlık, yaşam kalitesinin düşmesine yol açar. Ağız açıklığı sınırlanan kişiler için çene ankiloz nedir sorusunun önemi çok fazladır.
Her yaşta ortaya çıkabilen bu rahatsızlık, çocuklarda ve gelişim dönemindeki ergenlerde nispeten daha fazla görülür. Bazı vakalarda ağız açıklığının sınırlanmasına ek olarak yüz asimetrisi gibi problemler de oluşur. Bundan dolayı belirtilerin ortaya çıkmasından hemen sonra hastaların çene cerrahisi uzmanlarına muayene olması ve gerekli tedaviye hemen başlaması gerekir.
Ankilozun kendi içerisinde farklı türleri vardır. Bunlara ilişkin detaylar, aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir:
| Ankiloz Türleri | Açıklama |
| Fibrotik Ankiloz | Eklem içerisindeki yumuşak dokularda meydana gelen yapışıklıklardan kaynaklanır. Söz konusu vakalarda eklem hareketliliği sınırlı da olsa devam eder. |
| Kemikleşme | Eklemdeki kıkırdakların kemikleşmesine bağlı olarak ortaya çıkar. Çene ankiloz nedir denildiğinde akla gelen ilk türdür. Hareket kısıtlılığı üst seviyededir. |
| Eklem Dışı Ankiloz | Eklemin dışında bulunan dokularda meydana gelen sertleşmeden kaynaklanır. |
| Eklem İçi Ankiloz | Çene ekleminin içinde bulunan yapılardan kaynaklıdır. En ciddi türlerden biri olarak dikkat çeker. Çene ankiloz nedir sorusunun yanıtlarından biridir. |
Bu rahatsızlığın farklı türlerinin olması, teşhis ve tedavi süreçlerinde de farklı yaklaşımların benimsenmesini gerektirir.
Çene Ankiloz Nedenleri
Çene ankilozunun farklı nedenleri vardır. Bazen tek bir faktöre bağlı olarak alt çene bozukluğu olarak da bilinen bu rahatsızlık ortaya çıkarken, bazen ise birkaç faktörün etkili ile ilgili rahatsızlık oluşur. Çene ankilozunun yaygın nedenleri şunlardır:
- Bruksizm veya bilinen diğer ismiyle diş gıcırdatma, kaygı ve stres nedeniyle dişlerin istemsiz bir şekilde sıkılmasına neden olur. Bu durum ise çene eklemi üzerinde fazla yük oluşturarak ankiloza yol açar.
- Temporomandibular eklem bölgesine alınan darbeler, burada oluşan kırık ve çıkıklar, TME yapısını bozar ve ankiloza neden olur.
- TME içerisinde oluşan enfeksiyonlar, bu rahatsızlığın oluşma riskini artırır.
- Genetik bozukluklar ve doğum anomalileri de bir diğer nedendir. Anormal şekilde gelişen alt çene kemiği büyümesi türünden durumlar, önemli nedenlerden biridir.
- Diş eksiklikleri veya hatalı olarak yerleştirilen protezler, çenelerin uyumsuz kapanmasına yol açar ve bir süre sonra eklemde problemler ortaya çıkmaya başlar.
Nedenler de çene ankiloz nedir sorusu kadar önemlidir. Zira tedavi sonrasında sorunun tekrarlamaması, nedenlerin tespit edilerek ortadan kaldırılması ile mümkün olur.
Çene Ankilozu Belirtileri
- Ağız açıklığında sınırlılık veya tam hareketsizlik
- Çene ekleminde sertlik
- Çiğneme, konuşma, yutma ve nefes almada zorluk
- Alt çene kayması belirtileri veya yüzde asimetri
- Eklem bölgesinde ağrı
- Eklemin hareket ettirilmesi ile gelen tık, çıt vb. sesler
Her vakada bu belirtilerin tamamının görülmesi söz konusu olmayabilir. Ancak ilgili belirtiler fark edildiğinde çene ankiloz nedir sorusunun akla gelmesi ve deneyimli bir çene cerrahisi uzmanına muayene olunması gerekir.
Çene Ankiloz Tedavileri
Çene ankilozu için farklı tedavi seçenekleri vardır. Bu yöntemler, çoğunlukla kombine olarak uygulanır ve birbirini tamamlar. Uygulanan tedaviler, şunlardır:
- TME ameliyatı (Cerrahi işlem)
- Fizik Tedavi
- İlaç tedavisi
Cerrahi işlemle eklem içindeki kemikleşme, yapışıklık ve diğer problemler farklı teknikler kullanılarak giderilir. Daha sonraki süreçte ise hastalara ağrı kesici ilaçlar ve antibiyotikler reçete edilir. Söz konusu ilaçlar, hastaların iyileşme sürecini konforlu olarak geçirmesini sağlar. Daha sonraki aşamada ise fizik tedavi başlar.
Fizik tedavide hastalara özel olarak bir egzersiz programı planlanır. Eklem hareketliliğinin artırılması, bu süreçteki temel amaçtır. Egzersizler sayesinde ilgili bölgedeki kaslar güçlenir ve böylece ekleme binen yük azalır. Güçlenen kaslar, hareketliliği artırır ve kolaylaştırır. Ayrıca hastaların ihtiyaçlarına bağlı olarak sıcak soğuk uygulama, ultrason ve TENS gibi farklı tekniklerden de yararlanılır. Tüm bu süreçler, çene ankiloz nedir ve nedenleri nelerdir sorularının yanıtlarına göre planlanır.
Çene Cerrahisinde Ankiloz Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çene ankilozu için en etkili tedavi cerrahi yöntemlerdir. Rahatsızlığın nedenine ve şiddetine göre farklı cerrahi işlemler yapılır. Cerrahi işlemlerdeki temel hedef, kemikleşen veya birbirine yapışan yapıların çözülmesidir. Uygulanan bazı cerrahi yöntemler şunlardır:
- Artroplasti; eklem yüzeylerinin onarılmasını ve yeniden şekillendirilmesini sağlayan bir cerrahi işlemdir. Bu prosedürde yapışıklığa veya kemikleşmeye neden olan anormal dokular çıkarılır ve eklem hareketliliği sağlanır.
- Protez yerleştirme, ciddi ankiloz durumlarında tercih edilen tedavi türüdür. Eklemin onarılamayacak kadar kötü olduğu vakalarda tercih edilir. Tüm eklem bileşenleri çıkarılır ve yerine titanyum gibi biyo uyumlu malzemelerden yapılan yapay eklem yerleştirilir.
- Fibroz doku rezeksiyonu, kemikleşen dokuların çıkarılmasına yönelik bir işlemdir. Eklemdeki hareketliliğin yeniden sağlanmasında kritik bir rol oynar.
Bunların haricinde çift çene ameliyatı ve osteotomi gibi farklı prosedürler de vardır. Her ne kadar bunlar direkt olarak TME’yi hedeflemeseler de yapılacak işlemlerle ankiloz tedavisine katkı verebilirler.
Çene ankilozu ameliyatı için deneyimli bir cerrahın seçilmesi, tedavinin başarısı için kritik role sahiptir. Bu noktada çok sayıda seçenek olmasına karşın çene cerrahisi denildiğinde öne çıkan bazı isimler vardır. Prof. Dr. Celal Çandırlı da bunlardan biri olup, son derece deneyimli bir isimdir. Çene ankiloz nedir sorusunun detaylı yanıtı ve TME ameliyatı ile ilgili hususlar hakkında bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Çene Ankilozu Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Çene Ankiloz Nedir Hakkında Sık Sorulan Sorular
Çene ankiloz nedir konusu ile ilgili sık sorulan sorular ve bu soruların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Çene Ankiloz Nedir?
Çene ankiloz; farklı nedenlerden dolayı çene eklemindeki hareketin kısmen veya tamamen sınırlanması durumudur. Çene ekleminin kemikleşmesi veya buradaki dokularda yapışıklık meydana gelmesi, en önemli nedendir. İlgili durum nedeniyle çene ankiloz nedir sorusunun yanıtları arasında eklem sertleşmesi de vardır.
2 – Alt Çene Eklemi Yarı Oynar Mı?
Alt çene eklemi sağ sola ve aşağı yukarı oynar yapıdadır. Eklemin ilgili yapısı sayesinde konuşma, yutma, nefes alma ve çiğneme gibi problemler sorunsuz olarak yerine getirilir. Hareketlilikte bir kısıtlılık varsa eklemden kaynaklı olma olasılığı yüksektir.
3 – Alt Çene Eklemi Hangi Tür Eklemdir?
Alt çene eklemi, oynar eklemler arasında yer alır. Aşağı yukarı ve sağa sola hareket edebilir ve çeneye tüm hareketliliği bu eklem kazandırır.
4 – Alt Çene Oynar Eklem Mi?
Alt çene oynar bir eklemdir. Ankiloz gibi sağlık sorunlarına bağlı olarak hareketliliği tamamen veya kısmın kısıtlanabilir.
5 – Tek Taraflı Çene Çıkması Belirtileri Nedir?
Yüz asimetrisi, eklem bölgesinde ağrı ve şişlik yaygın nedenlerdir. Kişiye bağlı olarak belirtiler farklılık gösterir.
