Mandibula nedir sorusunun yanıtı; çiğneme, yutkunma ve konuşma gibi işlevlerin yerine getirilmesini sağlayan, kafatasına TME ile bağlı olan kemik, şeklinde verilebilir. İnsan vücudundaki en güçlü kemiklerden biri olup, aynı zamanda alt çene kemiği olarak da isimlendirilir.
1 – Mandibula Nedir?
Mandibula; alt çene kemiği şeklinde bilinen, yüzün alt kısmında yer alan, konuşma ve yutkunma gibi işlevlerin yerine getirilmesini sağlayan kemiktir. Dişlerin tutunmasını sağlayan bu kemik, temporomandibular eklem (TME) ile kafatasına (maksilla) bağlanır. TME ile bağlanan maksilla mandibula sayesinde ileri geri ve aşağı yukarı hareket edebilir.
Mandibula nedir sorunun yanıtında, TME büyük bir öneme sahiptir. Zira bu kemiğin işlevlerini yerine getirmesi, büyük oranda bağlı olduğu eklem ile mümkün olur. Eklemlerde rahatsızlıklar oluştuğunda bu işlevler eskisi gibi yerine getirilemez ve hastaların yaşam kalitesinde belirgin düşüşler meydana gelir.
2 – Mandibulanın Anatomik Yapısı
Mandibula, anatomik açıdan farklı bölümlerden meydana gelir. Bunlara dair detaylar, aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir:
| Bölümler | Açıklama |
| Corpus Mandibula | Alt çene kemiğinin yatay şekilde uzanan ön kısmıdır. Alt diş kökleri burada yer alır. Dişlerin sağlam şekilde çeneye tutunmasını ve işlevlerini yerine getirmesini sağlar. Corpus mandibula nedir sorusunun yanıtı, alt çene gövdesi olarak da verilebilir. |
| Ramus Mandibula | Alt çene kemiğinin dikey olarak uzanan arka bölümleridir. TME ile kafatası kemiğine bağlanır ve çenenin hareketli olmasını sağlar. Ramus mandibula nedir sorusunun yanıtı da genel olarak bu şekildedir. |
| Angulus | Ramus ve corpus mandibulaların birleştiği bölüme angulus mandibula denir. |
| Kondilus Çıkıntı | TME’yi oluşturan yuvarlak bir çıkıntıdır. |
| Koronoid Çıkıntı | Temporal kas bağlantısı için yüzeyi oluşturan noktadır. |
Bu kemikte eklemi oluşturan noktalar olduğu gibi kasların tutunacağı yerler de vardır. Çiğneme ve konuşma gibi işlevlerin yerine getirilmesini sağlayan kaslar, alt çene kemiğine tutunur. Tüm bu detaylar, mandibula nedir sorusunun yanıtı içerisindeki bölümlerdir.
Mandibula anatomisi gereğince dayanıklı ve güçlü bir kemiktir. Buna karşın gerek kırıklara gerekse de eklem rahatsızlıklarına nispeten açıktır. Böyle durumlarda tanı ve tedavi için çene cerrahisi tercih edilir. Prof. Dr. Celal Çandırlı, alt çene kemiği ile rahatsızlıkların teşhis ve tedavisinde önemli deneyime sahiptir. Çenenizle ilgili rahatsızlıklarda bizimle iletişime geçerek, çok daha detaylı bilgiler alabilirsiniz.
3 – Mandibula Ne İşe Yarar?
Alt çene (mandible), insan vücudunun en önemli kemiklerinden biridir ve birçok hayati fonksiyonun yerine getirilmesinde direkt rol alır. Güçlü bir kemik olan alt çenenin temel işlevleri ve bunlara dair detaylar aşağıdaki gibidir:
- Çiğneme fonksiyonunun tam merkezinde yer alır. Çiğneme için alt çenenin gerekli açılma ve kapanma hareketini tekrarlaması gerekir. Alt çene kemiğinin hareketliliği sayesinde yiyecekler öğütülür ve hem yutmaya hem de sindirilmeye uygun hale getirilir.
- Konuşma işlevi ile mandibula nedir sorusu arasında direkt ilişki vardır. Konuşma için hem ağzın açılması hem de dil ve dudakların hareket etmesi gerekir. Tüm bunlar ise alt çenenin hareketliliği sayesinde sağlanır.
- Yutma ve yutkunma, bu kemiğin sağladığı bir diğer fonksiyondur. Dilin doğru pozisyonda olmasını sağlayarak yiyecek ve içeceklerin yemek borusuna güvenli şekilde geçmesine katkı verir.
- Uyku sırasındaki pozisyonu ile dilin geri kaçmasını ve nefes borusunu kapatmasını engeller.
- Mimiklerin ortaya çıkmasını sağlayan kasların bir bölümü bu kemiğe bağlıdır.
- İnsan yüzünün klasik şeklini almasını sağlar. Burada meydana gelen rahatsızlıklar, yüzün genel görüntüsünü bozar. Böyle durumlarda hastaların çene ve yüz rekonstrüksiyonu yaptırması gerekebilir.
Mandibula nedir sorusu içerisinde burada yer alan işlevler büyük öneme sahiptir. Söz konusu işlevler yerine getirilmediğinde, yaşam kalitesi düşer ve çok ciddi sağlık sorunları ortaya çıkar.
4 – Mandibula ile İlgili Sağlık Sorunları
Alt çene kemiği, işlevleri ve estetik fonksiyonları ile insan yaşamında özel bir yere sahiptir. Ancak farklı sağlık sorunlarına da nispeten yatkındır. Alt çenede görülen sağlık sorunlarından bazıları şunlardır:
a) TME Bozuklukları
Temporo mandibular eklemdeki rahatsızlıklar, TME bozukluklarını ifade eder. Söz konusu rahatsızlıkların kendi içerisinde farklı türleri vardır. Çene hareketlerinin sınırlanması, ağrı, çeneden tıklama sesi gelmesi ve çenenin kilitlenmesi gibi belirtilere neden olur.
b) Çene Kayması
Alt ve üst çeneyi birbirine bağlayan eklemde meydana gelen rahatsızlıklar veya hasarlar, alt çenenin yerinden çıkmasına neden olabilir. Böyle durumlarda çene kayması meydana gelir. Mandibula nedir sorusunun yanıtı, çene kayması yaşayanlar tarafından da merak edilir.
c) Çene Kırıkları
Travma ve benzeri dış darbeler nedeniyle bu bölgede kırıklar oluşabilir. Kırıklar, çenenin neredeyse tüm fonksiyonlarını yerine getirmesini engeller. Böyle bir durumda çoğunlukla çene ameliyatı gerekir.
d) Bruksizm
Diş gıcırdatma olarak bilinen bruksizm, çoğunlukla geç fark edilir. Farkında olmadan dişlerin gıcırdatılması, çene kemiği ve ekleminde farklı problemlere neden olur.
e) Kist ve Tümörler
Nadiren de olsa bu bölgede kist ve tümörler oluşur. Söz konusu tümörlerin alınması ve daha sonra ilgili bölgenin düzeltilmesi için oral ve maksillofasiyel cerrahi de dahil olmak üzere farklı bölümlerden uzmanlar, ortak bir tedavi planı oluşturur.
Buradaki rahatsızlıklar, genel hatları ile aktarılmış olup, çok daha detaylıdır. Ayrıca bazılarının kendi içerisinde farklı türleri de vardır. Tüm rahatsızlıkların nedeni ve tedavisi, mandibula nedir sorusunun yanıtı ile ilişkilidir.
5 – Çene Cerrahisinde Mandibula Tedavisi
Alt çene kemiği ile ilgili sağlık problemlerinde öncelik non-cerrahi yöntemlere verilir. Konservatif tedaviler, bu süreçte adeta altın değerindedir ve neredeyse risksiz olarak hastalara uygulanır. Ancak konservatif tedavilerden istenen sonucun alınamaması durumunda cerrahi yöntemler devreye girer.
Cerrahi yöntemde, kemik veya eklemlerdeki bozukluklar giderilir. Bazı durumlarda protezler kullanılarak, işlevini kaybetmiş eklem bileşenleri düzeltilir. Cerrahi tedavi, hastalara özel olarak planlanır ve uygulanır.
Çenenizde veya çene ekleminizdeki sorunların teşhisi ve tedavisi için Prof. Dr. Celal Çandırlı ile dilediğiniz zaman iletişime geçebilirsiniz.
Mandibula Nedir ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Mandibular nedir konusu ile ilgili sık sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Mandibula Nedir?
Mandibula nedir sorusunun en net yanıtı, alt çene kemiğidir. Bu kemik, bir eklemle kafatasına bağlanır ve hareket kabiliyeti kazanır.
2 – Ramus Mandibula Neresi?
İlgili kemiğin dikey şekilde uzanan arka bölümlerine verilen isimdir. TME bu noktaya bağlıdır ve hareket, buradan sağlanır.
3 – Maksilla Nedir?
Üst çene kemiğine maksilla denir. Yüz bölgesinde yer alır ve burun boşluğu, göz boşluğu gibi alanların oluşmasını sağlar.
4 – Mandibula Neresi?
İnsan yüzündeki alt çene kısmıdır. Buradaki kemiğe mandibula ismi verilmiştir.
5 – Temporomandibular Eklem Bozukluğu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Temporomandibular eklem bozukluğu tedavisi için öncelikle cerrahi olmayan (fizik tedavi, ilaç tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri) yöntemler uygulanır. İstenen sonuç alınamadığında cerrahi yöntemler devreye girer.
