Hamilelikte çene kırıkları, trafik kazaları, düşme ve iş kazaları gibi nedenlere bağlı olarak oluşur. Bu türden yaralanmalar, gebelik sürecinde özel tedavi yöntemleri gerektirir. Anne ve bebeğin sağlığı için öncelik konservatif tedavilere verilir. Konservatif tedavilerin başarılı olmaması ve acil bir durumun ortaya çıkması halinde ise hamilelikte çene kırıkları için cerrahi yöntemler gündeme gelir.
Gebelik sürecinde özellikle bebeğin sağlığının korunması ve gelişim sürecinin olumsuz etkilenmemesi için anne adaylarının oral ve enjeksiyon yolu ile ilaç almaması tavsiye edilir. Bundan dolayı çene kırıklarında ameliyat her zaman son seçenek olarak görülür. Zira ameliyatta kullanılacak anestezi, daha sonra enfeksiyon oluşmaması için reçete edilen antibiyotikler ve ağrı kesiciler bebek sağlığı için risk oluşturabilir.
Hamilelikte Çene Kırığı Belirtileri
Hamilelikte çene kırıkları, belirgin semptomlarla kendisini belli eder. Bu süreçte öne çıkan belirtiler aşağıdaki gibidir:
| Belirtiler | Açıklama |
| Şişlik | Kırığın meydana geldiği bölgede fark edilir bir şişlik oluşur. |
| Kanama | Kırığın konumuna ve büyüklüğüne bağlı olarak ağız içinde kanama meydana gelir. |
| Ağrı | Konuşurken, yemek yerken ve ağız açılırken şiddetli bir ağrı hissedilir. Bu ağrı, kulakların olduğu bölgeye kadar yayılabilir. |
| Kapanış Sorunları | Çenelerde kapanış problemleri ortaya çıkar. Tam kapanmama veya kapatırken zorlanma gibi durumlar görülür. |
| Morarma | Kırığın meydana geldiği bölgede morarma oluşur. |
| Dişlerde Sallanma | Kırığın oluştuğu bölgeye bağlı olarak bazı dişlerde sallanma meydana gelebilir. |
Hamilelikte çene kırıkları belirtileri genel hatları ile bu şekilde olup, normal dönemdeki belirtilerden farklı değildir. Ancak anne adayların daha hassas bir dönemde olması nedeniyle belirtilerin şiddeti daha yüksek algılanabilir.
Bahsedilen semptomlar, darbeye bağlı kırıklarda ortaya çıkar. Dolayısıyla yumruk çene kırığı belirtileri olarak da kabul edilebilir.
Hamilelikte Çene Kırığı Teşhisi Nasıl Konulur?
Hamilelikte çene kırıkları ile ilgili en önemli zorluklardan biri tanı sürecidir. Özellikle küçük kırıklarda tanı konulması zor olabilmektedir. Bunun nedeni ise anne ve bebek sağlığı için röntgen ve diğer görüntüleme yöntemlerinin riskli olmasıdır.
Tanı, çene cerrahisi uzmanlarını tarafından konulur. Bu süreçte ilk olarak fizik muayene yapılır. Fizik muayenede şişlik, morluk, konuşma ve çiğneme zorluğu gibi durumlar olup olmadığına bakılır. Hastalarda ortaya çıkan belirtiler ve yapılan fizik muayene sonrasında kırığa bir şüphe oluşursa hastalar röntgene gönderilir.
Bilindiği gibi röntgen gebelik sürecinde bebek sağlığı için risklidir. Söz konusu riskin ortadan kaldırılması için anne adayına kurşun önlük giydirilir. Böylece bebeğin radyasyondan etkilenmesi engellenir. Ayrıca hastanın durumuna göre daha az riskli olan diğer görüntüleme yöntemlerinden de yararlanılır.
Hamilelikte çene kırıkları için tanı, bu sürecin ardından konulur. Böylece hastada çene kırığı olup olmadığı, varsa büyüklüğü tespit edilir ve tedavinin planlanması sürecine başlanılır.
Hamilelikte Çene Kırıkları Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hamilelikte çene kırıkları tedavisi için kullanılan farklı yöntemler vardır. Kırıkların boyutuna ve konumuna bağlı olarak hangi yöntemin tercih edileceğine çene cerrahı karar verir. Ancak bu süreçte öncelik bebeğin sağlığıdır. Dolayısıyla çene fonksiyonlarını olumsuz etkilemeyen, yaşam kalitesinde ciddi düşüşe neden olmayan ve anne için risk oluşturmayan kırıkların tedavisi ertelenebilir.
Hamilelikte çene kırıkları tedavisi için öncelik konservatif yöntemlerdir. Bu yöntemlerin uygulanması ve sonrasındaki sürece dair detaylar aşağıdaki gibidir:
1 – Çene Sabitleme (Bandaj veya Splint)
Çene sabitleme, kırık bölgenin hareketsiz hale getirilmesi için yapılır. Alt çene kırığı ameliyatı sonrası da uygulanan ilgili yöntem, gebelikteki kırıklarda öncelikli olarak tercih edilir.
Splint, çene kemiğine ve dişlere sabitlenen özel bir aparattır ve kırıkların stabilize olmasını sağlar. Ayrıca çenedeki olası yanlış hareketleri engelleyici etki de yapar. Böylece kırıkların sabit kalması sağlanarak, kemiklerin kaynaşma süreçleri hızlanır.
Splint, yaygın olarak uygulanan bir yöntemdir. Ancak hamilelikte çene kırıkları için bandaj seçeneği de kullanılır. Çoğunlukla hafif kırıklarda ve geçici durumlarda tercih edilen bandajlar, çene kemiklerinin sabitlenmesini sağlayarak, çeneye katkı verir. Splint ve bandaj yönteminin öne çıkan avantajları şu şekildedir:
- Anne ve bebeğin sağlığı açısından herhangi bir risk içermez.
- Tedavi sürecinde herhangi bir ilaç alınmasına ihtiyaç duyulmaz.
- Anestezi ve enfeksiyon riski yoktur.
Belli avantajları olmasına karşın çenenin uzun süre hareketsiz kalmasına yol açar ve buna bağlı olarak kas zayıflığı meydana gelir. Ancak söz konusu zayıflık daha sonraki süreçlerde yapılacak egzersizlerle giderilir.
2 – Beslenme ve Diyet
Çene kırığı ameliyatsız tedavi sürecinde hastaların beslenmeleri son derece önemlidir. Bu süreçte hastaların sıvı ve püre şeklindeki gıdalara öncelik vermesi gerekir. Ancak bebeğin gelişimi için protein ağırlıklı beslenmeye özen gösterilmelidir. Ayrıca hastaların bu süreçte bol sıvı alması desteklenir.
Doktor önerisi ile bu süreçte D vitamini ve kalsiyum takviyesi alınabilir. Yapılacak kan tahlili sonuçlarına göre farklı takviyeler de yine doktor tavsiyesine uygun olarak kullanılabilir.
3 – Ağrı Yönetimi
Hamilelikte çene kırıkları, ilk anda şiddetli ağrılara neden olur. Ayrıca çiğneme ve konuşma gibi işlevler sırasında söz konusu ağrılar şiddetlenir. Hastaların bu süreçte önceliği doğal yöntemlere vermesi gerekir. Doktor önerisi ile ilgili bölgeye soğuk kompres uygulanır. Soğuk kompres, hem şişliği engeller hem de ağrıların azaltılmasını sağlar.
Gebelik döneminde ilaç kullanımı tavsiye edilmez. Ancak hastaların durumuna göre düşük dozda parasetamol türü ağrı kesiciler, doktorun onayı ile alınabilir. İbuprofen türünden ağrı kesicilerin ise kullanılması tavsiye edilmez.
4 – Ağız Hijyeni
Hamilelikte çene kırıkları ile birlikte enfeksiyon riski de ortaya çıkar. Enfeksiyon, bu süreçte istenmeyen durumların başında gelir. Hastalar, ağız hijyenine özel bir önem vererek riski minimize etmelidir. Doktor önerisi ile gargara yapılabilir. Ayrıca dişler, kırık olan bölgenin etkilenmeyeceği şekilde dikkatli şekilde fırçalanır.
5 – Psikolojik Destek
Bu süreçte anne adaylarına mutlaka psikolojik destek verilmelidir. Bebeğinin zarar göreceğini düşünen anneler, psikolojik olarak zor zamanlar geçirir. Verilecek destek ile ilgili dönemi rahat atlatmaları sağlanır.
Hamilelikte Çene Kırığı Ameliyatı Yapılır Mı?
Çene ameliyatı, gebelik sürecinde öncelikli tercih değildir. Ancak konservatif tedavilerden istenen başarı elde edilemez ve oluşan kırıklar hastaların genel sağlık durumları ile ilgili risk oluşturursa cerrahi yöntem gündeme gelir. Bu tip durumlarda lokal anestezi tercih edilerek alt veya üst çene kırığı tedavi edilir. Sonraki süreç de yine hamilelik dönemine uygun olacak şekilde planlanır.
Hamilelikte çene kırıkları tedavisi için doktor seçimi kritik öneme sahiptir. Deneyimli doktorların tercih edilmesi, sürecin daha rahat atlatılmasını sağlar. Prof. Dr. Celal Çandırlı, çene kırıkları konusundaki deneyimi ile dikkat çeker. Gebelik sürecindeki çene kırıkları ile ilgili daha detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Hamilelikte Çene Kırıkları Hakkında Sık Sorulan Sorular
Hamilelikte çene kırıkları ile ilgili sıkça sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Hamilelikte Çene Kırığı Kendiliğinden Geçer Mi?
Hamilelikte çene kırıkları nadiren kendiliğinden geçer. Çok küçük ve kemiklerin ayrılmadığı vakalarda bu tip durumlar görülebilir.
2 – Alt Çene Kırığı Nasıl Anlaşılır?
Ağrı, şişlik, morarma ve çenenin açılıp kapatılması sırasında oluşan zorluk en önemli belirtilerdir.
3 – Hamilelikte Çene Kırıkları Nasıl Tedavi Edilir?
Hamilelikte çene kırıkları için splint ve bandajlama yöntemleri kullanılır. Bunlardan sonuç alınamadığında ve hastaların durumu riskli olduğunda cerrahi yöntem tercih edilir.
4 – Hamilelikte Çene Kırıkları Ameliyatsız Geçer Mi?
Splint ve bandajlama yöntemleri kullanılarak bazı kırıkların tedavi edilmesi mümkündür.
5 – Hamilelikte Çene Kırığı Ameliyatı Riskli Mi?
Gebelikte ilaç kullanımı dahi risklidir. Ancak doğru yaklaşımlarla bu risk minimize edilir ve bebeğe zarar vermeden sürecin tamamlanması mümkün olabilir.
